గీతాగానం-ప్రథమ భాగము
(తే.గీ.)
1*
శ్రీశ! శ్రీకృష్ణ! పరబ్రహ్మ! చిద్విలాస!
విశ్వశాంతి ధాత!విశ్వరూప!
భక్తవత్సల! గోపాల! భవ వినాశ!
తిరుణహరిదాస హృదయేశ! తిరుపతీశ!
2*
దివ్య ఓంకార పంజర కీర! చక్రి!
క్రీడి వరద! గీతాచార్య! కీర్తిదాత!
దివ్య అష్టాక్షరీ రూప! దీనపోష!
జీవ జీవన హేతు! రాజీవ నేత్ర!
3*
విశ్వ విఖ్యాత గురువర! విజయ మిత్ర!
దేవకీ నందన! ముకుంద! దేవదేవ!
కష్ణ! నరుడ! నారాయణ! కృతిని గొనుము!
దోష రహితముగాగ సంతోష మొసగు!
4*
గీత పాఠమై విద్యార్థి క్రీడి గాగ,
విశ్వ గురునిచే యోగముల్ విషదమయ్యె!
విశ్వరూప సందర్శన విస్మయంబు-
విశ్వసించి నరుడుబొందె విజయసిద్ధి!
5*
పదునెన్మిది పర్వాల భారతాన
భీష్మ పర్వాన నెలకొన్న గీత యుపని-
షత్తు సారాంశమై మ్రోగె, జన్మ ముక్తి,
సూత్రధారి నోటను తత్వ సుధలు గురిసె!
6*
(గీతామాత మహిమ)
గీత మాతను పూజించి, చిత్త శుద్ధి-
నిత్య పారాయణము జేయ నిచ్చు శుభము!
భక్తి శ్రద్ధను గలిగించు, బ్రహ్మ విద్య!
నాత్మ పరమాత్మ దరిజేర్చు నంద్రు బుధులు!
7*
వేద విజ్ఞానమే గోవు, వెంటదూడ-
నరుడు, దోగ్ధ శ్రీకృష్ణుడు, నమృత వాక్కు!
గీత క్షీరమును బోలె-క్రీడి గ్రోలె!
జగతి గీతావతరణమై జనుల జేరె!
8*
క్షుణ్ణ పఠనజేయగ గీత సూక్తి దెలియు
మౌనపఠనచే మంత్రమై మాయదొలగు!
విహిత విస్తార పఠనంబు విశ్వశాంతి!
సమత యోగసాధనముక్తి సాధ్యమగును
9*
లోక కళ్యాణకర్త! గోలోకనిలయు-
గీత సాహితి వరభక్తి గీతమయ్యె!
జీవిజీవిలో పరమాత్మ దీప్తి గాంచు-
దేహి-దేహబంధములెల్ల దెలిసె నరుడు!
10*
ఆత్మ పరమాత్మ తత్వమాధ్యాత్మికంబు
గీతమాతగా విలసిల్లె, క్రీడి ప్రశ్న-
గోప్య గీతార్థముదయించె, గొప్పమేలు!
భక్త గోలోక ప్రాప్తి సోపానమయ్యె!
11*
(అర్జున విషాదయోగం)
పదియు రెండేళ్ళ వనవాస బాట సాగె!
పాండవేయాస్త్ర శస్త్ర సంపాదనంబు,
ఏక వత్సరమజ్ఞాత మేగె పిదప
రాయభారంబు కుదరక రణము గలిగె!
12*
యుద్ధ ప్రారంభమున సంజయుండు జూచి
తెల్పె ధృతరాష్ట్రునకు తేటతెల్లముగను
దోషరహిత దృష్టినిసాగు దోవలందు-
విధులు మానవధర్మమై మరల మ్రోగె!
13*
తండ్రులును,తాతలును,గురుల్ దైవసములు-
బంధుజన పుత్ర పౌత్ర సంబంధ మిత్ర-
బృందమునుగూల్పగా పృథా నందనుండు
బంధు శోకమై వ్యామోహభరితుడయ్యె!
14*
శూరనరుడస్త్రములు వీడి కూలబడియె-
మరల నిలబెట్ట వచియించె మాధవుండు
దేశ కాల పాత్రంబుల దేల్చువిధులు-
ధర్మమగు గాని, యిదివీరధర్మమగునె?
15*
(అర్జున ఉవాచ)
వంశ నాశన దోషము స్వజన హనన-
దు:ఖమోర్వజాలను, హింస దురితమగును
జయము, నిశ్చయము గాదు, నయము భిక్ష-
మర్త్యలోకాన తగునంద్రు, మాధవుండ!
16*
(భగవాన్ ఉవాచ)
అస్త్ర శస్త్ర సన్యాసాని కదను గాదు-
భీరువందురు లోకులు దీనికన్న-
మరణమేమేలు, రణభూమి మరలిపోవ
శత్రుగేళి సైతువె? లెమ్ము సవ్యసాచి!
17*
అర్జునా లెమ్ము చేకొమ్ము కార్ముకమ్ము!
రణముదాకనేతెంచి, నైరాస్యమేల?
వీరుడ! హృదయదౌర్భల్యము వీడి వేగ
నీదు కర్తవ్య విధిసాగనింక మేలు!
18*
(సాంఖ్యయోగము)
పామరుని వలె దు:ఖింప పాడి గాదు
పండితుని వలె వర్తింప దండి తనము
అర్జునా! దు:ఖమిప్పుడు-అనవసరము
జరుగనున్నది మానక జరుగుచుండు!
19*
నేను,నీవు,వీరందరు-నేడురేపు-
నుందుము,భువిగతంబుననుండునట్లె,
దేహతతిదాల్చి విడనాడు దేహితత్వ-
విధులెరుంగుటే జ్ఞానము, విజ్ఞులకును!
20*
నిత్య సుఖ-దు:ఖములసాగు నిర్వికారి,
యింద్రియ విజేత, ధీరుడు-విషయ-
రహితుడై పరతత్వదర్శనుడుగాగ-
నాత్మ-తానను నరుడు, తానమరుడగును.
21*
సత్తు యవినాశిగాగ, నసత్తునాశి!
ఆత్మ యవినాశి – దేహము నశ్వరంబు-
పాత క్రొత్త వస్త్రంబుల పగిది-దేహి
తనువు దాల్చి జన్మలనెత్తి దరలి పోవు!
22*
ఆత్మ చావదు, చంపదు, ఆరిపోదు
జనన మరణాలు దప్పని జన్మ-ఆత్మ
నెలవుగానున్న నాతత్వ మెరుగ మేలు!
దానికైయాత్మ తత్వంబు దరచ మేలు!
23*
స్థిరముగా నుండు నాత్మయు – యిగిరిపోదు,
నీటనానదు, తెగదగ్ని నీరుగాదు,
జగతి ననుజేర తపియించు జన్మజన్మ
పుణ్యసంచితార్థము వెంట పొందు ముక్తి!
24*
తత్వమిది,దు:ఖమపకీర్తి,దాని కన్న-
చావు మేలగు, తప్పవు జనన, మరణ-
గతులు, వాస్తవంబని నిత్య కర్మనడుప-
లక్ష్యమున కీర్తి- కర్తవ్య దీక్షమేలు!
25*
క్షాత్ర ధర్మంబు యుద్ధమే క్షత్రియుండు
యుద్ధమే దారిగా స్వర్గమునకు జేరు-
పారిపోయిన దు:ఖంబు, పరులనింద,
వీరులెవ్వరు మెచ్చరు భీరువులను!
26*
వినుము కౌమార, యౌవన, వృద్ధ దశల-
కలుగు నట్లు, జీవాత్మకు గలుగు నితర-
దేహములు, మోహితులుగారు దీనినెంచి-
పండితులు నిర్వికారులై బ్రతుకు చుంద్రు!
27*
(సాంఖ్య కర్మ యోగములు)
సాంఖ్య కర్మ యోగములందు సాగు విధము
సత్ఫలంబు గూర్చును, ముక్తి సాగుదోవ-
నిష్ఠబూని పాటింపగా, నీకు మేలు!
28*
సాంఖ్య సంగతి, సమబుద్ధి, సహనవృద్ధి
నిశ్చయాత్మికబుద్ధి, నిజేచ్ఛ నిహపు-
లక్ష్యమై ముక్తిగనుదారి లబ్ధి గలుగు-
కర్త, కర్తృత్వమనక, నీ కర్మ సాగు!
29*
కర్మ యోగాన తనవిధి, ధర్మమాచ-
రించు, తత్కర్మఫలితంబు నెంచకుండ-
నిర్వికారియై సమబుద్ధి నిల్చుదారి-
కౌశలముగల్గి, సమదృష్టి సాగ వలయు!
30*
రాగభోగమూబిగ, మోహ రక్తిసాగ-
వీడనీయదు, వైరాగ్యవిహిత కర్మ-
గలుగ, ఫలతేగమొనరింప గలుగునేర్పు-
నోర్పుచే సమతాయోగ మందు నరుడు!
31*
మొదట నిష్కామ చిత్తుడై మోదమొంది
తనకుతానుగా మదమొంద దగిన మనుజు
డవనిలో స్థిత ప్రజ్ఞుడు, అతనిబుద్ధి-
సుస్థిరత్వంబుచే వెల్గు చుండునెపుడు!
32*
నిండుమనసులో కోర్కె లేకుండు వాడు
ఇతర బలవంతమును లేక హితవు దలచి
సంతతానంద సుస్థిర స్వాంత బుద్ధి-
మంతుడే స్థిత ప్రజ్ఞుండు మహిని జూడ!
33*
ఎట్టి ప్రతికూల దుస్థితి నెదురుకొన్న
పొందడిసుమంత వ్యతిరేక పులకరింత!
ఎట్టి యనుకూల సుస్థితిమెట్టి యూహ-
లేక సమబుద్ధి పాటించు లేమి నైన!
34*
రాగ భయక్రోధ రహిత కర్మాను సారి,
పంతగించి, శుభాశుభ పనుల సాగి,
శద్ధి త్రిగుణ త్రి కరణాల బుద్ధి నిలిపి-
పరమ పదము సాధింపగా పరితపించు!
35*
ద్వంద్వముల కతీతుడు నిశ్చితార్థ మతిగ
ఆత్మ-పరమాత్మ సిద్ధికై తదితరాల
సంయమన బుద్ధి నిహపర సాధకముగ
దైవ శరణాగతినిబొందు వైన మెఱుగు!
36*
ముడుచుకొను కూర్మమట్లు తామందు వెనక-
విషయ వాసన వీడియు హితవివేక-
బుద్ధి కర్తవ్య సామర్థ్యముగను క్రోధ-
మోహ రహిత జీవనతృప్తి బొందుచుండు!
37*
క్రోధమున వివేకంబును కోలు పోవు
మోహమున బుద్ధి చల్లారి మూఢుడగును
దానిచె శాంతి విశ్వాసదారి చెదరు!
జడిసి-జడిపించు, జాగ్రత జెందకుండు!
38*
సంయమనము లేకను సాగు జనుల బ్రతుకు
భోగమైశ్వర్యమును రోజు పొంద వెదకు-
పెచ్చుమీరు, సామాన్యుని స్వేచ్ఛ గోరు-
సంయమికి తావిరద్ధమై సాగిపోవు!
39*
సంయమి సాగు-సామాన్య జనుల వీడి-
పగలు నిద్రించు, రాత్రియు తగుగ విధుల,
తద్విరద్ధమై చరియించు తాత్వికముగ-
మోహరహిత పరబ్రహ్మ మోద మొందు!
40*
నదులు సంగమించు కొలది నాల్గు దిశల-
జలధి గాంభీర్య మగునట్లు సంయమిగొన
సాగు సంసార భోగాల సరకు గొనక
మోహరహిత పరబ్రహ్మ మోద మొందు!
41*
నేను నాదనకను సంయమీంద్రుడెపుడు
శాంతి లబ్ధికుపాయసు స్వాంతుడగును,
తేగబుద్ధి తృప్తి యుదాని చేత సుఖము,
సాగు, సుఖభోగమైశ్వర్య సమము గాగ!
42*
కర్త నేనన్న భావమున్ కడకు ద్రోసి
అన్యమెంచక పరమాత్మ నాత్మజూచి,
నిశ్చలేకాత్మ భావన నిపుణ గతుల-
సాగు నభ్యాస యోగమే సాంఖ్యమగును!
43*
అన్నియాశ్రయముల సాంఖ్యమనుసరింప
కష్టసాధ్యమే, యభ్యాస క్రమవిచార-
తత్పరత చేత – నేకాత్మ దలచి, తరచి
యందు పరమాత్మ గనుగొను చందమొప్పు!
44*
సాంఖ్య కర్మయోగములందు, సాధకులకు
నేక పరిణామమే భిన్నమేకఫలము,
ఆశ్రయము బట్టియు సముచితాశ్రయంబు
యోగ్యతను బట్టి యొక్కొక్క యోగ మలరు!
45*
(కర్మయోగము-అర్జున ఉవాచ)
హే ప్రభూ! జ్ఞానమే శ్రేష్ఠమేని-ఘోర
కర్మలో ననుద్రోయ ధర్మమగునె?
కర్మయా? బుద్ధియా? దేని గల్గి బ్రతుక-
దగినదో స్ఫష్టముగ దెల్పి దయను జూపు!
46*
(శ్రీ భగవాన్ ఉవాచ)
జ్ఞానయోగి శ్రేష్ఠుడు, యోగి జనుల కెల్ల-
యోగ్యమైనదగును కర్మ యోగనిష్ఠ!
వీని చేసమబుద్ధియు విస్తరించు-
ప్రకృతి కర్మాచరణయే, సత్ఫలమొసంగు!
47*
విషయ చింతన కర్మయే విజిత- యింద్రి
యుండు మదినెంచి నిష్కర్మయుండుటెల్ల
మిథ్య ప్రకృతి జీవుల సాగు నిత్య కర్మ!
కర్మమానని-నిష్కామ కర్మ మేలు!
48*
మదినియంత్రించి కర్మలో మనుటమేలు
తత్ఫలాసక్తి వీడగా దనరు సమత!
కర్మసహిత ప్రజావృద్ధి కారణముగ,
యజ్ఞ దానతపాదుల యత్నమలరు!
49*
యజ్ఞ రూపక కర్తవ్య యజ్ఞ కర్మ
దేవతల తృప్తి! వర్షించు మేఘవృద్ధి
దేవుడును జీవుడును గూడి శ్రేష్ఠ కర్మ-
పూనకున్న హానియుగల్గు పుడమి యందు!
50*
స్వీయ కర్తవ్య కర్మమే శ్రేష్ఠ పథము!
శ్రేష్ఠుననుసరింతురు జనుల్ క్షేమమొప్ప!
చేసి చూపిరి జనకాది శ్రేష్ఠ నరులు,
చేయవలె నీవు నేనును-చెరిసగమ్ము!
51*
కర్త తానని దలచునాసక్తి నరుడు
నన్ను దెలియని యజ్ఞాని యనగ జెల్లు!
మోహితుడుగాడు సుజ్ఞాని మోద ప్రకృతి
బాహిరంతరముల నేనె బరగు చుందు!
52*
మోహితుడు మది చాంచల్య మొందుకొలది
మంద మతియగు నజ్ఞాన మందు గూలు
మోరకుల జేరుచుండును-మోజువిడక!
శ్రద్ధ దూరుడై తగుచిత్త శుద్ధి గనడు!
53*
ప్రకృతి రాగవిద్వేషముల్ ప్రబలి వికృతి
బొంది-దూషిత దారిలో బుద్ధి శ్రద్ధ-
దూరులై సత్కర్మ విధులకు దూరమగుచు
శుద్ధి మాని-కామాదుల వృద్ధిగొంద్రు!
54*
ప్రకృతి కర్మ శుద్ధియులేని ప్రజలు- రాజు
పతనమగుదురంతర శత్రు బవరమందె!
దోష దృష్టి వీడక నాకు దూరమైన-
వారి ననుసరింపగ కీడు, వలదు నరుడ!
55*
భయముచేనిండు పరధర్మ బాటవీడి
నీస్వధర్మంబు కొనసాగు నిర్భయముగ-
ఆచరింప స్వధర్మమే యమిత మేలు!
దానిలో మరణంబైన ధన్య జన్మ!
56*
భీతి త్రిగుణముల్ నశియించు ప్రీతి గలుగు
బాట మూయును, పరధర్మ భయముగాన-
దోవగా స్వీయ ధర్మమే దోష రహిత-
దృష్టి నామార్గమున పుణ్య పుష్టి గూర్చు!
57*
కామము రజోగుణ దారి గమ్య సుఖము,
ప్రోత్సహించు వికర్మకు – దోషబుద్ధి-
పాపపుణ్యంబు దలపదు, బ్రతుకు దారి
నంధకారబంధురమగు నర్జునుండ!
58*
అహము ప్రకృతిలో జడ, చేత నాంశ లందు-
జడములో కామమునుదాగు జనుల యందు,
ప్రేమ జిజ్ఞాస పరమాత్మ ప్రేమసూచి!
చేతనాంశయే నిలయమై చెలగు చుండు!
59*
ప్రకృతి జడచేతనంబుల ప్రభుడ నేనె!
చేతనాంశయే నాచేత చేవ బొందు!
చేతనావస్థశక్తి నాచేత నిండు!
తత్వ ప్రేమ జిజ్ఞాస చేతనము నేనె!
60*
కర్మ యోగకర్తను నేనె! కర్మనేనె!
తొలుత రవిదెల్సె, రవిమన్వు తోడ బలికె!
నతడు నిక్ష్వాకునకుదెల్పె-నదియె నేను
నీకు దెల్పుచుంటిని భగవద్గీతయనగ!
61*
నాకు-నీకు జన్మలు పెక్కు నరిగె ధరణి
యుగయుగాల నీతోడనేనుద్భవింతు
ధర్మ సంస్థాపనయు జర్గు – ధరణి యోగ-
మాయచే ప్రకటితమౌదు, మానవునిగ!
62*
దివ్య జన్మ ధర్మమునిల్ప-దివ్యకర్మ!
లోక కళ్యాణ హేతువై లోకహితవు
సాధు రక్షణ – దుష్టశిక్షణయు బూని-
యవతరింతును, పుడమి నాయంత నేనె!
63*
కర్మయు నకర్మ నడుమ-వికర్మ యుండు
సోమరి కొనసాగును, వికర్మ సోలిపోవు
కర్మయోగి నిర్లిప్తుడై కదలు-పనుల
కర్మయు నకర్మ దాగును-కనుము పార్థ!
64*
ధరణి కర్మయు జ్ఞానాగ్ని దగ్ధమగును
కలుగు కర్మలు నిష్కామగతుల జనెడు
నట్టివాడు, పండితుడనియందురతడె-
బుద్ధిమంతుడు, విజ్ఞుడు, భూరియశుడు!
65*
జ్ఞానయజ్ఞంబు తత్వజిజ్ఞాస గూర్చు!
కర్మజన్య యజ్ఞముమించి కలుగునట్టి-
పావనాత్మక కర్మ సత్ఫలము శ్రద్ధ-
కర్మయోగంబుగామారు-కలుగు సిద్ధి!
66*
ద్వంద్వములకతీతుడు – మది దనరు సమత
కర్మ బంధియైపోక, తత్కర్మ జన్య-
సిద్ధి యాసక్తిలేక బుద్ధి నీర్ష్య-
భావరహిత జీవికె, భవబంధముక్తి!
67*
కర్మ యోగమే కలిగెడు కర్మనార్పు-
తగిన బద్ధివివేకము తత్వ సంశ-
యంబు దీర సుజ్ఞానియై నంత నుభయ-
లోక సుఖప్రాప్తినొందగా నోచు నతడె!
68*
సంశయ నివృత్తిచే జ్ఞాని సాగుకర్మ-
బంధమును దాటి పోవును-పార్థనీవు
సంశయంబును-జ్ఞాన ఖడ్గంబు నేసి
నీదు కర్తవ్యమును బూని నిర్వహించు!
*
(జ్ఞాన-కర్మ సన్యాస యోగము-అర్జున ఉవాచ)
69*
త్యాగపూర్వక కర్మంబు తగునటన్న-
కర్మ యోగమే తీరున కడకు జేర్చు?
కదలు-కదలించు శ్రేష్ఠత గలుగు దిశల-
సాంఖ్య, కర్మయోగములందు సాగుటెట్లు?
70*
విధిగ యజ్ఞాచరణలేక నిహపరంబు-
లెట్లు లాభించు? మోహంబునెట్లు సమయు?
బాహిరంతరింద్రియ గెల్పు, భక్తి-శ్రద్ధ
సంశయము మెండు-సుఖశాంతి సాగుటెట్లు?
71*
(అర్జున ఉవాచ)
హే, ప్రభో! కర్మ సాంఖ్యాల శ్రేష్ఠమేది?
వీని తులనాత్మకముజేయు విధమదేది?
కర్మయోగమా? సాంఖ్యమా? కదలు బ్రతుకు-
వింతగొలుపు, గమ్యము, దీని సుంత దెలుపు!
(భగవాన్ ఉవాచ)
72*
కర్మ సాంఖ్యముల్ సమముగా కదలు గాని
శ్రేష్ఠమగు కర్మ యోగమే తేల్చి చూడ!
సమముగా శ్రేయమును గూర్చు సాధనముల
ధరణి సాగు సమాంతర ధర్మ గతులె!
73*
సిద్ధి రహితమై, సహితమై – శీఘ్రగతిని
పొందు సమరూప ధర్మము యోగముక్తు-
డగును, సర్వజీవుల నాత్మ దరచి చూచి,
తానెయాత్మగా పరమాత్మ తత్వమెఱుగు!
74*
నీవు తనువైతె-నీయాత్మ నిన్ను దెలుపు-
నీవ, ఆత్మగాభావింప నీది-తనువు!
జీవులాత్మలే – తనువుల తీరు వేరు!
ఆత్మలో పరమాత్మ సర్వాత్మ రూపు!
75*
ఎవరు వారి స్వభావమ్ము వెంట కర్మ-
దరలి, మదిలోన కర్తుత్వ తలపుమాని,
ఎవరి పాప పుణ్యాలు-వారివిగ-జన్మ,
తరలు చుందురు మదిగొన్న తలపు వెంట!
76*
జ్ఞానముదయింప,నజ్ఞానమంతరించు-
తాను,కర్త్రుత్వ,భోక్త్రుత్వ,తలపు మాని-
యాత్మ సూర్యుగనగ, పాపమంతరించు!
బ్రహ్మముదమొందు, పరమాత్మ పదముబొందు!
77*
ద్విజుడు,గోవు,తామసి,వేపి,ధీప్రశాంత-
మతియు,చండస్వభావుడు,మరొకటనక
నొక్కతీరున దర్శించు, యోగియాత్మ-
బ్రహ్మ మోదంబుగా పర బ్రహ్మ జేరు!
78*
అన్న పానాదులును వేరు, అన్నిజీవు-
లందు సాగునాత్మలతత్వ చందమొకటె!
ప్రకృతి రాగవిద్వేషముల్, పరగు విధుల-
ఘటనలనుకూల-ప్రతికూల గతులు వేరు!
79*
మోహరహితంబు,సమబుద్ధి మోదమలర-
బ్రహ్మ సమరూపమౌస్థితిఁ బడయవీలు!
దోషరహిత సద్భక్తిని దోవసాగ-
నిశ్చలాత్మలో పరమాత్మ నెఱుగ వీలు!
80*
వస్తు సంపదనాసక్తి వదలి పెట్టి –
తనకు తానె సాత్వికబుద్ధి తలపుగొన్న-
ననుభవించు సామ్యావస్థలను సమంబు-
వెలయ, పరమాత్మ లీనమై వేడ్క బొందు!
81*
జగతి సంబంధ సంయోగ జనిత సుఖము
దలప నాద్యంత శోకాబ్ధి, దానివిడచి
యాత్మ బుద్ధివివేకమ్ము నలర భక్తి
ప్రభువుగా నన్ను నమ్మిన – పరమ పదము!
82*
ఇంద్రియములణచియు, మది నిల్పి నిరత-
సంశయమ్ము లేకను, పుణ్య సంపదెసగ,
సాగి పోవు వివేకుల సాధనలకె-
నిరత నిర్వాణ బ్రహ్మంబు నిశ్చయంబు!
83*
ధ్యాన యోగాదులను సాగి, తత్వ మెఱిగి-
సచ్చిదానందయుక్తమౌ, సాధకుండు,
బ్రహ్మ నిర్వాణమును బొందు, భక్తి యోగి
నన్ను నమ్మియు నాలోనె నలరు చుండు!
84*
ప్రాణి మిత్రుడ నని దెల్సి భక్తి గలిగి-
జీవ కారుణ్యముదయింప, దీక్ష గలిగి-
సూక్ష్మమందె-మోక్షముగను, స్ఫూర్తిబొంది
నాదు శరణాగతిని బొంది నన్నుజేరు!
85*
సకల లోకేశ్వరుని గను సన్నుతించి,
యజ్ఞములకెల్ల భోక్తగా-నన్నుదెలిసి,
జపతపంబుల ననుదల్చి, సమ్మతించి
భక్తి యోగముచే బొందు బ్రహ్మ పదము!
86*
కర్మ యోగసారము దెల్సి, కర్మ ఫలము
వంటి యుత్పత్తి నాశక వస్తు నాశ్ర-
యింపకను నిత్య కర్తవ్య విధుల సాగు-
నరుడె, సన్యాసియనదగు-నతడె యోగి!
87*
(ఆత్మసంయమనయోగము)
తనకు తానె మిత్రుడుగాగ తగు నయంబు!
తనకు తానె శత్రువుగాగ తగజయంబు
ద్వంద్వములయందు సమజాగృతంబు దలచు-
నిర్వికారియే సమదృష్టి నిలువ గలడు!
88*
కర్మ యోగాన, నిష్కామ కర్మచేత-
పుణ్యఫలమొందు, సాంఖ్యము స్ఫూర్తి నిచ్చు,
జననమరణావృతము జన్మజన్మ సుకృతి,
జన్మ రహిత ముక్తిని గూర్చు, జగతి యందు!
89*
ధ్యానయోగాన,సమబుద్ధి దనరు నాత్మ-
గాలి వీచని గది దీప కళిక వలెను,
నిశ్చలంబగు, చిత్తంబు త్రిగుణదోష-
యుక్త, పాపరహిత యోగి యుత్తముండు!
90*
పుణ్య యోగియే, మది బ్రహ్మ పూర్వ పరము-
నెఱుగు, సకల ప్రాణుల శక్తి నెఱుగు, తనదు-
నాత్మగాంచు సర్వాత్ము తత్వంబు – నదియె!
ఇతరములగాంచు మదిలో సమతయు వెలయ!
91*
మనసు నిల్పి వైరాగ్యనేమములనుండు
సాధకుడు పట్టు విడవక సద్గతొందు!
నడుమ విడిచిన – శుభమగు నతనియాత్మ
పుడమి పుణ్యాత్ము లింటిలో పుట్టు చుండు!
92*
ఉభయ సాధనలిహపర యుద్య మాలు
సమత యోగంబు ప్రాప్తించు సాగుబాటు
నన్ను భజియించి నాలోనె యున్నయోగి-
సకల జీవుల సమదృష్టి సంతసించు!
93*
మనసు చాంచల్య ముడుగంగ మనుగడెల్ల-
ఇంద్రియాల కట్టడి నిష్ఠ నిహము పరము
దారి సుఖమొంది – జపతప ధ్యాన మగ్ను-
డైన యోగి, పుణ్యాత్ముడై డాయు నన్ను!
94*
కొంత సంసార సుఖముచే యోగబ్రష్టు-
డైన సాధకుడును, పుణ్య ధనఫలంబు లొంది,
కర్మాచరణ సాగు లోకములను,
పతనమొందక-మరుజన్మ భక్తుడగును!
95*
అంత్య కాలాన సాధకుడైన యోగి
భ్రష్టుడైనను బుట్టు సద్భక్తులింట!
విజ్ఞవంశోధ్భవుడుగాగ వెలయు కీర్తి,
పూర్వ పుణ్యంబు జతపడ బొందు కీర్తి!
96*
(జ్ఞాన – విజ్ఞాన యోగము)
తపసి కన్నను-యోగియే తగినవాడు
కర్మనిష్ఠులు, జ్ఞానులు కలుగు చోట-
యోగి శ్రేష్ఠుడు, నీవును యోగి వగుము
నమ్మి నన్ను జేరుము పరబ్రహ్మ నేనె!
97*
సర్వ శ్రేష్ఠుడు యోగియే సంశయింప-
వలదు, విజ్ఞానియై, జ్ఞాన వస్తు రూపు,
సమగ్రమునజూడ దెల్పెద-సవ్యసాచి!
ప్రకృతి జఢచేతనాంశల పగిది వినుము!
98*
నేల,నీరు,నిప్పును,గాలి,నింగి, మనసు-
బుద్ధి, గర్వము, లెనిమిది, పుడమి ప్రకృతి-
చేతనంబులు, జడములనెన్న వీని
భిన్నములుగాగ గనిపించు విశ్వమందు!
99*
జగతి సర్వము నాసృష్టి జనన మరణ-
భిన్నజీవహేతువు నేనె! భిన్న మణుల-
హారమునదారముగనన్ను నరసి పూర్తి
రూపు దర్శింప తత్వ-నిరూపణంబు!
100*
జల,రసము ,రవి,తేజము,చదువు,వేద-
మందునోంకారమున్,పృథ్వి గంధమేను!
నాల్గు పురుషార్థములు నగ్ని నలరుదీప్తి-
జగతి చేతనాశక్తి తేజంబు నేనె!
101*
తాపసుల తపోశక్తిని తరచి చూడ,
తెలివి, కలిమి, బలిమిగూర్చు తేజమగుదు,
ధర్మకామము నేనె! ధరణియందు-
సకల ప్రాణుల బీజమై సాగుచుందు!
102*
తెలిసి మాయలోజిక్కి, తెరలుమూయ
జనన, మరణ, భీతిని నన్ను జనులు మరచి,
త్రిగుణ మోహిత తత్వంబు తెలియ లేరు,
అవియు నాయందు గనరావు అర్జునుండ!
103*
ధర్మ పరుల కర్మలు సాగు దారి నేనె!
త్రిగుణ భావజాలగతుల తిరుగు చుందు,
శరణు జొచ్చియు సద్భక్తి సాగు దారి-
జనులు నన్నాశ్రయింతురు, సన్నుతింత్రు!
104*
వివిధ కోర్కెలు మదినిల వేల్పునిష్ఠ-
గొల్చు భక్తులు, తగుశ్రద్ధ గోలుపోవ,
చిత్తమునదాగి, దృఢచిత్త వృత్తిగూర్చి-
దయను బ్రోచెద-తద్వేల్పు దారియందె!
105*
అసురిలోబడి,నను మర్చి యసమభావ-
మాయ గుమ్మరుమూఢుల మార్గమందు,
భక్తి గల్గియు, మాయలోబడినవేళ-
మాయ గతులు దాటింతు, నమాయకులను!
106*
వాసుదేవ సర్వమనెడు వాస్తవంబు
తెలిసి శరణనన్న నిహ-మాయతెరలు దొలగ,
భక్తి నాధ్యాత్మికము నాత్మ భావగరిమ-
చేత, కడకునా సన్నిధి జేరుకొంద్రు!
107*(ప్రథమ భాగ అంకిత గీతి)
సత్యనారాయణాయని జనులు బిలువ
భక్తి విశ్వాస పూర్ణమై బ్రతుకు సాగ
శతక గీతుల కృతిజేసి, సామి నీకె!
అంకితము,సంకటము బాపు వేంకటేశ!
108*
శుభము-నీగీత గానము శుభయశమ్ము!
శుభము – నీగీత మననము సుకృత ఫలము!
శుభము – నీగీత మధురము సుఖము శాంతి!
శుభము నీభక్తి శతకము ముక్తి పదము!